10 trends op de Belgische biermarkt

Klinken met lichte, smaakvolle bieren en 'rouges'

Licht alcoholische en alcoholvrije bieren winnen aan populariteit, net zoals de nog relatief onbekende saisons die meermaals worden gesuggereerd als een alternatief voor pils. Tegenover de algemene trend naar minder sterke en smaakvolle bieren staat het succes van ‘rouges’, zware bieren op basis van rode vruchten. Maar ook Belgische klassiekers met een verhaal bieden houvast wanneer ‘craft’-bieren niet altijd in de smaak vallen.

1. Alcoholvrije bieren

De toenemende aandacht voor verkeersveiligheid, gezondheid en verantwoord consumeren heeft brouwers ertoe gebracht om sterk in te zetten op bieren met weinig of geen alcohol. Het is inmiddels bijna 40 jaar geleden dat de eerste alcoholvrije bieren op de Belgische markt werden voorgesteld.

Ondertussen is er brouwtechnisch een hele evolutie gebeurd. In de jaren negentig werd alcoholvrij bier gebrouwen door de gisting af te breken op het ogenblik dat er alcohol werd gevormd. Het resultaat daarvan waren eerder smaakloze bieren omdat alcohol fungeert als een smaakdrager. Sindsdien hebben brouwerijen geïnvesteerd in andere productiemethoden waardoor de hedendaagse alcoholvrije bieren niet vergelijkbaar zijn met de vroegere varianten.

Diverse alcoholvrije bieren worden nu gebrouwen op dezelfde wijze als het moederbier waarnaar ze verwijzen. Voor het afvullen wordt de alcohol verwijderd door vacuümdistillatie of membraanfiltratie waardoor het bier grotendeels de karakteristieken van het moederbier behoudt.

Sinds kort treedt een nieuwe generatie alcoholvrije bieren op het voorplan. Dankzij Belgisch onderzoek werden specifieke giststammen geselecteerd die nauwelijks alcohol vormen. Omdat deze alcoholvrije bieren zonder noemenswaardige investeringen in de bestaande brouwinstallaties gemaakt kunnen worden, hebben steeds meer (micro-)brouwerijen een alcoholvrij bier in hun aanbod. Deze varianten worden vaak onder hetzelfde koepelmerk op de markt gebracht, hoewel ze een ander smaakprofiel hebben door de andere giststam.

Ondertussen is er ook een breed aanbod aan alcoholvrije pilsbieren, witbieren, abdijbieren, bruine en blonde bieren en fruitbieren.

2. Licht alcoholische bieren

‘Session ales’ of smaakvolle, licht alcoholische bieren zijn overgewaaid vanuit de ‘craft’-wereld in de Verenigde Staten. Nieuw is die bierstijl niet, want in België kennen wij al decennialang tafel- en refterbieren. Hoewel tafelbieren nauwelijks nog beschikbaar zijn, zijn er de laatste jaren volop ‘Extra’s’ met een alcoholpercentage van zo'n 4% gelanceerd. In navolging van Chimay Dorée en Westmalle Extra zijn er onder andere St. Bernardus Extra, Kasteel Extra, Chouffe Lite en Averbode Extra.

3. Lambiekbieren

Lambiekbieren zijn uitgegroeid tot één van de meest internationaal gegeerde Belgische degustatiebieren. Terwijl het aantal lambiekbrouwers en -stekers jarenlang stagneerde, zijn er de voorbije jaren verschillende lambiekbrouwers bijgekomen. Was de kwaliteit van hun bieren aanvankelijk wisselend, dan kunnen zij ondertussen vaak wedijveren met gevestigde namen. Nieuwkomers zijn onder meer Den Herberg, Lambiek Fabriek, Eylenbosch, Belgoobeer, Kestemont, Sako, Boerenerf Eylenbosch en Brussels Beer Project.

4. Saisons

De van oorsprong Henegouwse saison-bieren waren jaren geleden zo goed als verdwenen. Ondertussen zijn deze dorstlessende, goed uitgegiste en bitterdroge bieren op basis van gerst, spelt en nobele Europese hoppen bezig aan een opmars. Klassieke saisons (5 - 6,5% vol.) worden onder andere gebrouwen bij Dupont, A Vapeur, Brasserie des Légendes en De Glazen Toren uit Erpe-Mere. Deze authentieke saisons verschillen grondig van de moderne saisons die worden gebrouwen met exotische citrushoppen en die niet hetzelfde complexe karakter hebben.

5. Zware donkerrode fruitbieren

Naast kriekenlambiek bestaan er historische kriekenbieren op basis van bruin bier. Doorgaans was hun alcoholgehalte vergelijkbaar met dat van dorstlessende bieren of amper iets sterker. Twintig jaar geleden introduceerde Vanhonsebrouck zijn K8, de voorloper van Kasteel Rouge, een zwaar en zoet fruitbier op basis van een sterke Kasteel Donker en rode vruchten. Sinds enkele jaren is ‘rouge’ uitermate populair bij twintigers en kent het bier heel wat navolgers zoals de Super 8 Rouge (Haacht) of Kwak Rouge (AB Inbev).

6. Op hout gerijpte bieren

Voor de millenniumovergang experimenteerde Dubuisson als eerste met op hout gerijpt Bush-bier waarbij men er bewust voor koos om het gelagerde bier een typische, vanille-achtige houttoets te geven. Het concept kent heel wat navolging en menig brouwerij presenteert jaarlijks wel een of andere ‘limited edition’ van een op hout gerijpt bier. Steeds meer wordt ervoor gekozen om een bekend bier te laten rijpen op vaten waarin voordien wijnen of sterke dranken hebben gerijpt, waardoor het bier die kenmerken overneemt, zoals Chimay Grande Réserve en Barriques en Duvel Barrel Aged.

Anderen, zoals Palm, opteren dan weer voor een concept waarbij het bier 'Cornet' wordt gelagerd in een roestvrijstalen tank met houtkrullen.

7. Sour ales

‘Sour ales’, ook wel zure bieren genoemd, werden ongeveer twintig jaar geleden geïntroduceerd in de Verenigde Staten in een poging om de Vlaamse roodbruine bieren van gemengde gisting te imiteren. Terwijl de Vlaamse roodbruine bieren een harmonisch en delicaat evenwicht zoeken tussen op natuurlijke wijze ontstane vluchtige zuren en fruitige esters, ontstaan de ‘sour ales’ door toevoeging van minder complexe, meer extreme zuren. Bijgevolg zijn de Vlaamse roodbruine bieren en ‘sour ales’ fundamenteel verschillend van elkaar.

8. India Pale Ale en Stout

Tot voor enkele jaren waren India Pale Ales (IPA) vrij populair vanwege hun citruszurige aroma’s en smaken. Overdosering en dry-hopping met Amerikaanse en Nieuw-Zeelandse hoppen leidden tot extreme smaakervaringen. Inmiddels heeft menig gevestigd brouwer ingezet op meer harmonische en gebalanceerde IPA’s die door een breed publiek worden gesmaakt. In het ‘craft’-segment hebben romig zoete Imperial Stouts met toetsen van chocolade en koffie de plaats van de IPA’s ingenomen.

9. Blikjes

Onder impuls van (buitenlandse) 'craft brewers' wordt er steeds meer bier in blik afgevuld. In België is het nog een beperkt verhaal maar in andere landen worden er ook in de horeca steeds meer bieren geserveerd uit vaak mooi gelayoute blikken. Blik beschermt het bier beter tegen de negatieve invloeden van licht en lucht, maar het heeft ook zijn beperkingen. Het bier kan maar tot op het niveau van een pils gesatureerd worden, waardoor sterkere bieren minder sprankelend en zachter zijn dan in de fles. Bovendien is hergisting niet mogelijk, hoewel er reeds enkele voorzichtige experimenten zijn.

10. Klassiekers en authentieke verhalen

Veel horecazaken hebben het ondertussen gehad met sommige craft brewers. Dikwijls gaat de kwaliteit op en af, zijn er bevoorradingsproblemen en is de verkoop ervan erg laag. Hierdoor heeft menig uitbater zijn ooit grote bierkaart met meer dan honderd bieren al gereduceerd. Een selectie van klassiekers wordt aangevuld met lokaal of regionaal gebrouwen bieren waarvan men zeker is dat deze kwalitatief en vlot beschikbaar zijn.

Zo zie je bijvoorbeeld dat Brasserie de la Senne met zijn Brusselse bieren goed vertegenwoordigd is in aardig wat cafés in de hoofdstad. Ook speelt ‘story-telling’ sterk mee en streeft men bijvoorbeeld naar het behalen én behouden van een titel zoals Ambassadeur van Orval met het authentieke verhaal erachter en de bierbeleving die errond wordt gecreëerd.