Schartong Vis van het Jaar 2023

zeer betaalbare vis wint verkiezing

Met de schartong als Vis van het Jaar 2023 organiseerden de visserijsector en VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) eind juni voor de 35e keer al deze verkiezing. Vlaams minister van Visserij Hilde Crevits deed de bekendmaking in restaurant Amuzee, waar chef Laurent Law meteen ook de schartong op verschillende wijzen serveerde.

belang vis van het jaar

De bekendmaking van de Vis van het Jaar werd voorafgegaan door een korte quiz, met minister Crevits die de tips gaf. Een platvis, familie van de tarbotten, een dun lichaam met doorschijnende onderzijde, een grote bek ... waren de hints die moesten leiden tot 'schartong' als oplossing. De 'Schotse schulle' – door de vissers zo genoemd omdat de schartong vaak voor de Schotse kust wordt gevangen – verdient terecht meer promotie, vond Crevits, die trouwens als echte West-Vlaamse ook de dialectische uitspraak volledig onder de knie had. "Met spanning wordt er telkens uitgekeken naar de winnende vis die onze vissers met veel zorg aan wal brengen. De garnaal – de winnaar van vorig jaar – kende daarna een goed seizoen, wat het belang van de promotie rond de Vis van het Jaar benadrukt."

"De 'Schotse schulle' verdient terecht meer promotie"

schartong

Kenmerken

Als platvis – en familie van de tarbotten – is de schartong het best te herkennen aan de zijlijn die aan de oogkant een opvallende bocht om de borstvin heen maakt. Het dunne lichaam met doorschijnende onderzijde kan tot 60 cm groot worden, maar vaak is een schartong zo'n 25 cm lang. Diepe, zanderige of modderige bodems op 100 à 400 m diepte zijn de habitat van deze carnivoor, waar hij zich ingraaft om niet ten prooi te vallen aan andere roofvissen.

VISGEBIEDEN

Schartong kent bij de Belgische visserij al een lange traditie. Vandaag wordt de Vis van het Jaar eerder als gewenste bijvangst van de tong opgevist in het Bristolkanaal, de Keltische Zee en de Golf van Biskaje. Vandaag is de afzetmarkt voor de schartong voornamelijk Zuid-Europa (Spanje), maar VLAM ziet zeker ook kansen voor deze vis in eigen land, voornamelijk in de zomermaanden en de herfst. In 2022 visten Belgische vissers 850 ton schartong op.

Er geldt voor schartong een vangstbeperking (quotum), maar de betreffende visbestanden zijn gezond. Dit gegeven, mits het respecteren van de quota, en een toenemend aandeel van duurzamere visserijtechnieken maakten dat ook het ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) de keuze voor de schartong ondersteunt. 

Prijsvorming

De Spaanse populariteit van de schartong vertaalt zich niet in een hoge prijszetting op de Belgische markt. Veelal wordt de schartong in Belgische visveilingen opgekocht door Nederlanders die na verwerking de vis afleveren in Spanje. Met weinig Belgische afzetmarkt ligt de prijs voor kleinere schartongen (<250 gram, grootteklasse 3) steevast onder 1 euro per kilo in de veiling. Schartong is nochtans een smakelijke vis die door echte kenners wordt geapprecieerd. Zeker in de wintermaanden – met meer visvlees en smeuïgheid – zijn de vraag en het aanbod wel in balans en betaal je op de veiling 5 à 7 euro per kilogram.

Consumenten betalen voor het brutoproduct in de winkel tussen de 3 en 5 euro per kg voor de kleinste sorteringen en tussen de 5 en 10 euro voor de grotere, naargelang aanvoer en vraag/aanbod. Voor een panklare versie – centrale graat met filet, zonder staart, kop en zijgraatjes – is de prijs ongeveer 15 euro per kilogram. Gedroogde schartong zit dan weer meteen hoger op de prijsladder en kost 20 à 30 euro per kilogram. In vergelijking met andere platvissoorten (zoals tong) blijft schartong echter wel een zeer betaalbaar product.

In vergelijking met andere platvissoorten
blijft schartong een zeer betaalbaar product

Lokale promotie

De Vlaamse Regering kon – bij monde van haar minister van Visserij – ook aankondigen dat het nieuwe Belgische Programma voor het Europees Fonds voor Maritieme Zaken, Visserij en Aquacultuur definitief is goedgekeurd. Vanuit Europa kan Vlaanderen rekenen op bijna 34,8 miljoen euro, dat door de Vlaamse Regering zelf nog wordt aangevuld met 23,9 miljoen euro. In dit programma steekt ook de versterking van de lokale visserij- en aquacultuurgemeenschappen aan onze kust. Lokale organisatie en ontwikkeling van een eigen strategie om uitdagingen aan te pakken, worden zo mogelijk.

 

RECEPTEN
Met o.a. de website lekkervanbijons.be voert VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) de promotie voor de Vlaamse landbouw- en visserijsector. Daarop staan verschillende recepten met groenten, fruit, aardappelen, vlees, eieren, zuivel, vis en bier 'van bij ons'. Voor de Vis van het Jaar zijn er ook recepten met schartong.

SCHARTONG MET GEVULDE AUBERGINE

INGREDIËNTEN
4 schartongen, panklaar • bakboter • 100 ml zure room • 2 aubergines • 1 rode ui • 1 teentje knoflook • 1/4 knolselder • 2 el gehakte peterselie • 2 el gehakte oregano • 4 el walnoten, grof gehakt • 1 peer • olijfolie • peper • zout

BEREIDING
1. Halveer de aubergines in de lengte. Hol ze uit en laat 1 cm vruchtvlees zitten. Snij het vruchtvlees van de aubergines in kleine blokjes. Snipper de rode ui en knoflook
fijn. Schil de knolselder en snij in kleine blokjes.
2. Verwarm de oven voor op 180 °C.
3. Fruit eerst het vruchtvlees van de aubergine, rode ui en knolselder aan in olijfolie.
Voeg de look, verse kruiden en noten toe en roerbak tot ze beetgaar zijn.
Snij de peer in kleine blokjes en roer ze bij de groenten. Voeg peper en zout toe.
4. Vul de aubergines op met deze mengeling. Sprenkel er nog wat extra olijfolie over en plaats gedurende 25 minuten in de voorverwarmde oven.
5. Dep de schartongen droog met keukenpapier en bak ze in een pan goudbruin aan beide kanten en kruid met peper en zout. Serveer de gebakken vis met de gevulde aubergines en een lepeltje zure room.

SCHARTONGROLLETJES MET TOAST VAN BRIOCHE, GEITENKAAS EN GEROOSTERDE KERSTOMATEN

INGREDIËNTEN
8 filets schartong • 4 troskerstomaten • 4 dikke sneden briochebrood • 150 g zachte geitenkaas • 50 g rucola • olijfolie • 3 el pompoenpitten • 3 el zonnebloempitten • 2 el sesamzaadjes • 2 el gehakte peterselie • 1 el olijfolie • peper • zout

BEREIDING
1. Rooster de zaden in een pannetje en roer er daarna de gehakte kruiden en de olijfolie door. Kruid met peper en zout.
2. Rol de schartongfilets op en leg ze samen met de takjes kerstomaten in een ovenschotel. Kruid met peper en zout en zet gedurende 15 à 20 minuten in een voorverwarmde oven van 180 °C.
3. Snij ondertussen de korsten van het briochebrood, wrijf de sneetjes brioche in met wat olijfolie en grill ze aan alle kanten in een grillpan.
4. Maak de geitenkaas los met een vork en verdeel over de briochetoast, leg de kerstomaatjes bovenop de geitenkaas en de visrolletjes erlangs.
Strooi er de zadenmengeling over en werk af met enkele blaadjes rucola.