Dankzij fingerfood krijgen ouderen weer meer eetlust

oplossing voor ondervoeding bij ouderen

Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij oudere mensen. Veel 70-plussers hebben een verminderde motoriek en een verlies van spiermassa, waardoor ze dikwijls hulp nodig hebben bij het eten en hun zelfredzaamheid verliezen. Ze hebben ook vaak een slechtere smaak- en geurbeleving, met minder eetlust als gevolg. Door al deze factoren is eten voor veel ouderen een zeer moeilijke opdracht, wat niet zelden leidt tot gewichtsafname en ondervoeding. Fingerfood is voor hen een volwaardig, lekker en gezond alternatief.

Fingerfood: wat, waarom en voor wie?

Risico op ondervoeding

Met de leeftijd kunnen ouderen bepaalde aandoeningen krijgen die hen kunnen belemmeren om voldoende te eten. Denk aan zintuiglijke beperkingen (bv. slechtziendheid, verminderde smaak) of lichamelijke aandoeningen (bv. verlamming, artrose, kauw- en slikstoornissen). Daarnaast verhogen bepaalde cognitieve stoornissen zoals de ziekte van Alzheimer, dementie of ALS het risico op ondervoeding doordat deze mensen het bestek vaak niet meer herkennen of moeite hebben om het te gebruiken. Ook jongere patiënten kunnen moeilijkheden ondervinden om zelfstandig en voldoende te eten, bijvoorbeeld op revalidatie of oncologie. Fingerfood kan deze doelgroepen helpen om het eten zelf weer in handen te nemen.

Volwaardig alternatief voor klassieke maaltijd

'Fingerfood' betekent letterlijk 'eten met de vingers'. Doorgaans denkt men dan aan de hapjes die men krijgt op een receptie of feest: amuse-gueules, borrelhapjes, bitterballen, kroketten, hamburgers, een pakje friet … In de zorg gaat fingerfood echter over eten met de handen en heeft het niks te maken met al deze voorbeelden. In een ziekenhuis of woonzorgcentrum is het een volwaardig alternatief voor een klassieke maaltijd die met mes en vork wordt gegeten. Het is een voedingsmethode waarbij men kleine hapjes eet met de handen. Door de stevige structuur valt fingerfood niet uit elkaar. De porties die aangekocht worden bij de leveranciers en producenten zijn meestal verrijkt, waardoor ze alle voedingsstoffen bevatten die nodig zijn voor een goede gezondheid (eiwitten, mineralen, vitaminen, essentiële vetzuren). Fingerfood beschikt vaak over verschillende vormen en kleuren die bepaalde patiënten kunnen helpen om het voedingsmiddel te herkennen en die de zintuigen stimuleren. Naast de kant-en-klare alternatieven die bij de producenten beschikbaar zijn, gaat fingerfood vaak ook over "gewone" voeding die wordt aangepast of gepresenteerd als fingerfood, bijvoorbeeld voor mensen die geen slikproblemen hebben.

Vertrouwde smaken en eetgewoonten

Fingerfood beslaat een ruim scala aan maaltijdcomponenten zoals vlees, vis, zetmeel en groenten, waarmee het keukenpersoneel volwaardige maaltijden kan samenstellen op basis van de voorkeuren van elke patiënt. Het aanbod breidt voortdurend uit met nieuwe recepten en smaken om de eetlust aan te wakkeren en een gevarieerd en gezond eetpatroon te bevorderen. Het doel is om patiënten voldoende mogelijkheden te bieden om te genieten van vertrouwde smaken (bv. omelet, croque-monsieur, eclair), aangename texturen en oude eetgewoonten. Zo kunnen ze opnieuw genieten van lekker eten, waardoor ze vanzelf meer gaan eten en dus minder kans lopen op ondervoeding.

De voordelen van fingerfood

Gemakkelijker en zelfstandiger eten

Door in uw keuken te kiezen voor fingerfood met een zachte structuur is het makkelijker om te eten voor mensen met kauw- en slikproblemen of een verminderde motoriek. Doordat patiënten op hun eigen tempo en zelfstandig kunnen eten, krijgen ze weer meer autonomie en zelfvertrouwen. Hun verhoogde zelfredzaamheid vergt bovendien minder tijd en energie van het zorgpersoneel.

Voedzaam en gezond

De gespecialiseerde leveranciers hebben een aanbod fingerfood dat zeer voedzaam is en kan dienen als volwaardige maaltijd. De producten worden bereid zonder kunstmatige kleur- en smaakstoffen, waardoor ze een natuurlijke en gezonde optie zijn voor mensen met eetproblemen en ondervoeding.

Behoud van smaak en prikkeling van zintuigen

Fingerfood behoudt de originele smaken en kan de eetlust verbeteren doordat de zintuigen worden geprikkeld met allerlei kleuren en texturen. Dit is vooral belangrijk bij mensen met een verminderd smaak- en geurvermogen. Bovendien roept de smaak van bepaalde voedingsmiddelen herinneringen op, die nog steeds erg aanwezig zijn bij mensen met cognitieve stoornissen.

Kostenbesparend

Door het gebruik van fingerfood kunnen patiënten terug zelfstandig eten waardoor het risico op ondervoeding afneemt. Zo kan de behoefte aan bijvoeding verminderen, wat op lange termijn kostenbesparend kan zijn.

Compact verpakt en ingevroren

Fingerfood dat u aankoopt bij de leveranciers en producenten is doorgaans per component verpakt en ingevroren. Het keukenpersoneel kan het makkelijk opwarmen en serveren, waardoor voedselverspilling wordt tegengegaan.

Presentatie- en serveertips voor fingerfood

Maak er een visuele ervaring van

De presentatie van fingerfood speelt een cruciale rol bij het creëren van een aangename eetervaring. De producenten besteden dan ook veel aandacht aan het visuele aspect van hun fingerfoodgerechten, met als doel de patiënt of bewoner te laten genieten van een gerecht dat er lekker en mooi uitziet. Het gebruik van verschillende kleuren en vormen per component is een bewuste keuze om variatie op het bord te brengen. Want eten is en blijft iets wat men voor een groot stuk met de ogen doet. Chefs kunnen bijvoorbeeld ook experimenteren met eetbare garnituren zoals verse kruiden, eetbare bloemen en sausjes die zij geschikt vinden voor bepaalde componenten. Deze toevoegingen geven niet alleen extra smaak, maar verhogen ook de visuele aantrekkingskracht van de gerechten. Dit zet aan om te eten en vooral ook om ervan te genieten.

Gebruik bij voorkeur één dagmenu

Wijk bij voorkeur zo weinig mogelijk af van het dagmenu voor het maken van fingerfood. Doordat de zorgbehoevenden die met de handen eten (ongeveer) hetzelfde op hun bord krijgen als de anderen, ondervinden ze meer gevoel van samenhorigheid, wat hen net aanmoedigt om te eten.

Informeer de patiënten en hun familie

Voorzie voldoende informatie over de voordelen van fingerfood voor de patiënten en hun familie. Leg hen duidelijk uit hoe het hun eetervaring kan verbeteren en hoe het kan bijdragen aan een gezonde voeding en betere levenskwaliteit. Het kan een goed idee zijn om proefsessies te organiseren, waarbij de patiënten en hun familie kunnen ervaren hoe veelzijdig fingerfood is qua smaken, texturen en combinaties. Ook heel wat mensen die niet meteen nood hebben aan fingerfood staan vaak versteld van de vele mogelijkheden en de authentieke smaken.

Zorg voor duidelijke instructies

Zorg dat de chefs en het keukenpersoneel optimaal geïnformeerd zijn over de bereiding en presentatie van fingerfood, zodat de patiënten er optimaal van kunnen genieten. Fingerfood introduceren vergt wat inspanning, maar het heeft op termijn een enorme invloed op het welzijn. Niet enkel nutritioneel, maar ook psychosociaal. Als chef kan je hier dus écht een verschil maken voor de levenskwaliteit van mensen.

Met dank aan Ardo, Java Foodservice, Meco, Revogan