veel oog voor bijzondere kazen met een verhaal
De kaaswereld is in volle evolutie. Kaas wordt steeds minder op de boterham gegeten, de consument is erg bezig met gezonde voeding, en plantaardige eten is aan een steile opmars bezig. Toch is kaas allerminst op zijn retour. Maarten Lanckzweirt van Kaaswinkel Chee(r)se in Aalter, winnaar van de Mooiste Kaastoog 2021, zet de kaastrends op een rijtje. "De consument heeft oog voor kwaliteit. Pure producten met een ambachtelijke bereidingswijze en een boeiende ontstaansgeschiedenis staan hoog op het verlanglijstje. Dit komt de toeloop naar de speciaalzaken ten goede en daar kan ik alleen maar blij om zijn!"
Maarten opende in 2017 zijn kaasspeciaalzaak aan het station van Aalter, met de klinkende naam Chee(r)se. "Ik heb lang in een restaurant gewerkt. Maar ik droomde van een eigen kaaswinkel, zoals in de levendige Rue Mouffetard in Parijs met al haar fromageries", vertelt hij. Altijd de beste zijn in wat ze doen: dat drijft Maarten en zijn team. "Wie bij ons kaas komt kopen, moet een beleving krijgen in de winkel, van de ontvangst bij het binnenkomen tot en met het afronden van de bestelling. Het moet volledig in orde zijn."
Hoe loopt de verkoop van kaas anno 2022?
"Kaas wordt door de Vlaming nog steeds gesmaakt als broodbeleg. We blijven uiteindelijk een volk van Bourgondiërs. Onze klanten verkiezen sneetjes kaas vers van de bol gesneden boven voorverpakte kaas. De verkoop loopt goed en ik merk dat meer mensen de weg naar de speciaalzaak vinden. Dit komt volgens mij door het feit dat men op zoek is naar kwaliteit en advies. Aangezien alles duurder wordt, besteden mensen hun geld liever aan een kwaliteitsproduct. Meer dan ooit willen ze waar voor hun geld. Ze kopen minder grote hoeveelheden kaas, maar wel van uitstekende kwaliteit. We proberen ons te onderscheiden op dat vlak: met een zorgvuldig geselecteerd assortiment van kazen die men in de supermarkt niet vindt."
"Mensen houden van lang en gezellig aperitieven, met veel smakelijke hapjes. Daar horen lekkere kazen bij"
Welke kazen verkopen het best?
"Het is moeilijk om daar een rangschikking van te maken. Elke kaas heeft een eigen smaak, de ene al uitgesprokener dan de andere. Blauwe kazen en geitenkaas, bijvoorbeeld, worden niet door iedereen gesmaakt. Zoals de Fransen zeggen: 'les goûts et les couleurs ne se discutent pas'. De voorkeuren hangen af van persoon tot persoon, waardoor ik ervoor zorg dat elke kaastype – zacht, halfzacht, hard – vertegenwoordigd is in het assortiment. Goudse kazen zijn wel een blijver, gezien hun toegankelijke smaak en textuur. Hier kiezen we resoluut voor Belgisch gemaakte Goudse kazen."
Waarom hecht je zoveel belang aan Belgische kazen?
"Zoveel mogelijk Belgisch en bij voorkeur lokaal: dat is vanaf dag één de rode draad in de winkel. Het is een bewuste keuze om geen Nederlandse kazen te verkopen, want we hebben in België topkazen, zowel type Goudse kazen als andere soorten, die de concurrentie kunnen aangaan met de beste buitenlandse kaas. Ik vind ook dat wij Belgen wat trotser mogen zijn op alle lekkere kazen en andere producten die ons kleine landje te bieden heeft. Er is niks mis met wat chauvinisme! Moesten we allemaal wat meer belang hechten aan de herkomst van producten en inzetten op lokale Belgische producten, dan zouden we in deze moeilijke tijden minder afhankelijk zijn van andere landen voor onze voedselvoorziening."
Speelt de lokale factor een rol?
"Zeker en vast. Dit is een evolutie die in alle sectoren aan de gang is en die in een stroomversnelling kwam door de coronacrisis. Hoe dichter bij huis en hoe korter de keten, hoe liever. Ik werk dus zoveel mogelijk samen met lokale kaasboeren. Het stemt mij hoopvol dat er zoveel nieuwe kaasmakerijen ontstaan. De kaaswereld heeft een mooie toekomst, maar veel zal afhangen van de huidige energiecrisis want alles wordt duurder. De consument is daarnaast steeds nieuwsgieriger naar de afkomst van voeding. Waar hebben de koeien gestaan? Wat kregen ze te eten en wie is de boer "achter" de kaas? Helaas is niet iedereen zich bewust van het feit dat kaas maken een ambacht is en kaas bijgevolg een arbeidsintensief product. Een kaas die gemaakt is door een kaasboer die met passie en trots zijn vak uitvoert: dat proef je!"
Welke trends merk je nog in de kaaswereld?
"De manier van kaas eten is veranderd. Naast de klassieke sneetjes en de gekende kaassoorten zoals Brie, Délice de Bourgogne en Tomme de Savoie worden sommige kazen meer gegeten als snack. Mensen hebben graag één of enkele soorten harde kaas in huis om bij het passeren van de frigo een stukje af te snijden en zo op te smullen. De trend van de kaas-, charcuterie- en tapasplanken zet zich volop door, vooral in de zomer. Dan werken wij sowieso meer op tapas dan op kaas. Mensen houden van lang en gezellig aperitieven, met veel smakelijke hapjes. Daar horen lekkere kazen bij. Ofwel kopen ze losse kazen om zelf mee aan de slag te gaan, maar er is veel vraag naar onze kaasplanken en tapasschotels met charcuterie, olijfjes, zongedroogde tomaatjes … Zo kunnen ze extra tijd besteden met hun gasten. Los van de tapas verkopen wij allerlei lekkers dat goed past bij kaas: mosterd, tapenade, granola, zelfgemaakte confituur … Ook kaasaccessoires zoals messen en krullers, fonduesets en raclettepannetjes verkopen goed. We bieden ook brood aan bij onze aperitiefplanken. Dit komt van een artisanale bakkerij uit de buurt. Je ziet: we willen ons onderscheiden met topkwaliteit op álle vlakken."
"We laten klanten proeven van kazen die ze willen kopen maar nog niet kennen van smaak"
Verkoop je ook plantaardige kazen?
"Neen. Ik begrijp dat veel mensen op zoek zijn naar een plantaardig alternatief voor kaas, maar ik bied dit zelf niet aan. Er zijn veel andere specialisten op het vlak van vegan kaas, zoals biowinkels en ook steeds meer supermarkten. Ik focus me liever op mijn eigen specialisatie: schoenmaker blijf bij je leest. Wat ik wél verkoop, zijn een aantal lactosevrije kazen met veel smaak, en ook magere kazen. Hier is veel vraag naar en daarom hebben we ervoor gekozen om dit assortiment uit te breiden."
De consument hecht veel belang aan beleving in de winkel. Hoe pak je dit aan?
"De winkel is ingericht in een industrieel-chique stijl, zoals de ontwerper het zelf noemt, met subtiele treinreferenties aangezien we aan het station zitten. Het is een gezellige winkel met een moderne uitstraling. Ik besteed veel aandacht aan een uitnodigende, goed ingerichte toog met een zorgvuldig geselecteerd assortiment kazen. Door corona mochten we geen proevertjes aanbieden. We doen dit nu weer op zaterdag en sowieso laten we klanten proeven van een kaas die ze willen kopen maar nog niet kennen van smaak. Wat je kan proeven en smaken, zal je ook sneller kopen. Wij vinden het ook belangrijk om aan elke klant deskundige uitleg te geven, want elke kaas is anders van smaak, structuur, type melk, afkomst … Achter elke kaas zit er een verhaal en dat willen we meegeven zodat je als klant weet wat je koopt."
DE MOOISTE KAASTOOG 2021
Op 13 juli 2021 werden de winnaars bekendgemaakt van de 'Mooiste Kaastoog 2021'. In de categorie 'Speciaalzaken/marktkramers' werd Kaaswinkel Chee(r)se uit Aalter bekroond als een van de winnaars. De wedstrijd is een initiatief van VLAM om kazen van bij ons meer in de kijker te zetten. "De reden waarom wij hebben meegedaan? We zijn nog maar een jonge kaaswinkel. Met deze wedstrijd konden we eens kijken of we goed bezig zijn met het etaleren van onze Belgische kazen om ze zoveel mogelijk in the picture te zetten. De erkenning als je wint, is mooi meegenomen en opent misschien nieuwe deuren voor een jonge winkel als de onze. Ik hoop ook dat ik met deze overwinning speciaalzaken in het algemeen een duwtje in de rug kan geven."
